تیرآهن بلژیکی: محصولی منحصربه‌فرد با کاربردهای گسترده
تیرآهن بلژیکی، با عبور از فرآیند “نورد سرد” از شمش فولادی تولید شده و از اواسط قرن بیستم جایگاه خود را در صنعت ساختمان‌سازی به دست آورده است. این محصول به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردش، از دیگر تیرآهن‌ها متمایز می‌شود. در این مقاله از آهنین افلاک، به بررسی انواع تیرآهن بلژیکی، کاربردهای آن در ساختمان‌سازی و سایر موارد می‌پردازیم.
تیرآهن بلژیکی چیست
تیرآهن بلژیکی نوعی پروفیل فولادی است که از شمش‌های فولادی با گریدهای خاص، طی فرآیندی شامل گرم کردن، نورد و قالب‌گیری به دست می‌آید. این محصول که اولین بار توسط شرکت Bethlehem با روش نورد سرد تولید شد، به دلیل ضخامت بیشتر بال و جان، از مقاومت و تحمل بار بالایی برخوردار است.
کاربرد بارز تیرآهن بلژیکی در تولید تیرآهن‌های هاش (H) است که در آنها عرض بال‌های پهن دو برابر ارتفاع جان بوده و از آنها در ساخت پل‌های شهری، پاساژها و دیگر سازه‌های عظیم استفاده می‌شود.
انواع تیرآهن بلژیکی
روش بلژیکی یکی از روش‌های تولید تیرآهن است که از آن برای ساخت انواع مختلفی از این محصول استفاده می‌شود. در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت.
تیرآهن هاش
تیرآهن هاش، که از دو بال پهن و یک جان عمودی در میان آنها تشکیل شده است، به عنوان یکی از متداول‌ترین مقاطع فولادی در صنعت ساختمان شناخته می‌شود. پهنای بال‌ها در تیرآهن هاش دو برابر ارتفاع جان است که این امر به آن استحکام و مقاومت بالایی در برابر خم شدن و کشش می‌دهد. روش بلژیکی به عنوان بهینه‌ترین روش برای تولید تیرآهن هاش در نظر گرفته می‌شود. از این نوع تیرآهن در ساخت سازه‌های مختلفی همچون آسمان‌خراش‌های شهری، سکوهای استخراج نفت، پل‌های بزرگ و … به طور گسترده استفاده می‌شود.
تیرآهن بال نیم پهن
در این نوع تیرآهن، عرض بال‌ها نسبت به ارتفاع جان کمتر بوده و سطح مقطع آن، به شکل حرف انگلیسی I (آی) است. از آن‌جایی که مقاومت فشاری این تیرآهن پایین است، از آن در نقاط غیر باربر ساختمان و سازه‌های سبک و متوسط استفاده می‌شود.
تیرآهن لانه زنبوری
تیرآهن I که به تیرآهن بال باریک نیز معروف است، با بال‌هایی باریک‌تر نسبت به ارتفاع جان خود شناخته می‌شود و سطح مقطع آن شبیه به حرف I انگلیسی است. به دلیل مقاومت فشاری پایین‌تر در مقایسه با سایر تیرآهن‌ها، از این نوع تیرآهن در بخش‌های غیر باربر سازه‌ها و همچنین در ساخت و سازهای سبک و متوسط استفاده می‌شود.
تیرآهن بلژیکی چه ویژگی‌هایی دارد؟
تیرآهن‌های بلژیکی از فولادهای مختلفی مانند ST33، ST44، ST52 و ST37 تولید می‌شوند. در فرآیند تولید این تیرآهن‌ها، ابتدا شمش‌های فولادی تا دمای 1100 درجه سانتی‌گراد گرم می‌شوند و سپس از میان غلتک‌های مخصوص عبور داده می‌شوند تا به شکل نهایی خود درآیند. این فرآیند باعث افزایش استحکام و شکل‌پذیری تیرآهن‌ها می‌شود و آنها را برای استفاده در سازه‌های مختلف مناسب می‌کند.
تیرآهن‌های بلژیکی: تنوع ابعاد و تحمل بار
تیرآهن‌های بلژیکی با ابعاد متنوعی از نظر ارتفاع (بین 80 تا 400 میلی‌متر) و طول (بین 6 تا 20 متر) عرضه می‌شوند. عرض بال این تیرآهن‌ها نیز بسته به نوع آنها (هاش، لانه زنبوری و …) متفاوت است. تنوع ابعاد این تیرآهن‌ها، آنها را برای مصارف مختلف ساختمانی و عمرانی مناسب می‌سازد.
علاوه بر تنوع ابعاد، تیرآهن‌های بلژیکی از نظر مقاومت خمشی و تحمل بار نیز در سطوح مختلفی دسته‌بندی می‌شوند. به عنوان مثال، تیرآهن سایز 12 بلژیکی با جان 120 میلی‌متر، در طول‌های مختلف تولید شده و برای تحمل بارهای سنگین در سازه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در انتخاب تیرآهن بلژیکی مناسب برای هر پروژه، باید به ابعاد، نوع و میزان تحمل بار مورد نیاز توجه کرد.
کاربردهای تیرآهن بلژیکی چیست؟
تیرآهن، به عنوان اسکلت اصلی سازه‌های مختلف، نقشی حیاتی در صنعت ساختمان ایفا می‌کند. کاربردهای تیرآهن بلژیکی، که در انواع هاش، بال نیم پهن و لانه زنبوری موجود است، بسیار متنوع است و از ساخت اسکلت سازه و سقف گرفته تا ستون، خرپا، بادگیر، سقف پارکینگ، پاسیو و نعل چهارچوب پنجره را شامل می‌شود. تنوع ابعاد و قابلیت استفاده مجدد این نوع تیرآهن، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای پروژه‌های ساختمانی با مقیاس‌های مختلف، از سازه‌های عظیم تا ساختمان‌های کوچک و متوسط، تبدیل کرده است.
تولید تیرآهن بلژیکی
تیرآهن بلژیکی، مانند دیگر تیرآهن‌ها، در کوره‌های عظیم جان می‌گیرد و طی فرآیندی پرحرارت، به شکل نهایی خود درمی‌آید. این فرآیند با انتخاب فولاد مناسب با گرید دلخواه آغاز می‌شود. سپس، شمش‌های فولادی در دمای 1100 درجه سانتی‌گراد حرارت داده می‌شوند تا نرم و آماده شکل‌گیری شوند. در ادامه، این فولاد نرم شده، بارها و بارها از میان غلتک‌ها عبور می‌کند و در هر نوبت، با ظرافت و دقت، فرم می‌گیرد. در این مرحله، از مواد موم‌مانند برای روان‌سازی فرآیند و خنک‌کاری فلز استفاده می‌شود. تکرار این فرآیند و اعمال فشارهای دقیق، شکل نهایی تیرآهن را به وجود می‌آورد و در نهایت، محصول از غلتک‌ها خارج شده و آماده سرد شدن و طی مراحل بعدی مانند برش و کنترل کیفیت می‌شود.
این فرآیند دقیق و پرمخاطره، تیرآهن بلژیکی را به محصولی با کیفیت و استحکام بالا تبدیل می‌کند. که در ساختمان‌ها، پل‌ها و سایر سازه‌های مهم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عوامل موثر بر قیمت تیرآهن بلژیکی
قیمت تیرآهن بلژیکی که یکی از محبوب‌ترین تیرآهن‌های بازار است، تحت‌تأثیر عوامل متعددی از جمله قیمت ارز، برند تولیدکننده، گرید و کیفیت، سایز و ضخامت، قیمت حامل‌های انرژی (بویژه بنزین)، وضعیت عرضه و تقاضا و همچنین رونق بازار مسکن تعیین می‌شود.
وزن تیرآهن بلژیکی
برای تعیین وزن تیرآهن بلژیکی، باید به سایز و مدل آن در جدول اشتال مراجعه کنید. این تیرآهن در ابعاد 12 تا 20 و در انواع مختلفی مانند زنبوری، هاش سبک، هاش سنگین و بال نیم پهن تولید می‌شود که هر کدام وزنی خاص خود را دارند. سبک‌ترین نوع آن، تیرآهن سایز 12 زنبوری با بال نیم پهن است که 10.42 کیلوگرم وزن دارد و سنگین‌ترین نوع آن نیز تیرآهن سایز 20 هاش سنگین با وزن 63.2 کیلوگرم می‌باشد.
فرمول محاسبه وزن تیرآهن بلژیکی
روش اول: استفاده از فرمول
– وزن واحد طول تیرآهن را از جدول اشتال بدست آورید.
– این عدد را در طول تیرآهن ضرب کنید.
روش دوم: استفاده از جدول وزنی ارائه شده در بالا
– در این جدول، سایز تیرآهن مورد نظر خود را پیدا کنید.
– وزن تیرآهن با طول 6 متر در این جدول درج شده است.
– برای بدست آوردن وزن تیرآهن با طول دلخواه، کافیست عدد موجود در جدول را در (طول تیرآهن شما / 6) ضرب کنید.
